Hafif Zihinsel Yetersizlik
Hafif düzeyde zihinsel yetersizlik, zeka bölümü 50-69 arasında tespit edilen bir durumdur.
Nedenleri
Hamilelik Döneminde:
Annenin geçirdiği bulaşıcı hastalıklar, kullandığı ilaçlar, kazalar ve zehirlenmeler. Röntgen çektirme, yetersiz beslenme. Akraba evliliği, kromozom bozuklukları, kan uyuşmazlığı. Doğuştan metabolik bozukluklar.
Doğum Sırasında:
Bebeğin oksijensiz kalması. Bebeğe bulaşan enfeksiyonlar. Zor doğum nedeniyle kullanılan aletlerin zararı. Erken veya geç doğum.
Doğumdan Sonra:
Ateşli hastalıklar (kızamık, menenjit vb.). Beyin hasarına yol açan kazalar ve zehirlenmeler. Yapısal bozukluklar ve hormonal düzensizlikler. Yetersiz beslenme, uyarıcı eksikliği, uygun çevre eksikliği.
Özellikler
Zihinsel Gelişim:
Zeka ile başarı arasında güçlü bir ilişki vardır; bu çocuklar genellikle yaşıtlarından daha başarısızdır. Okuma-yazmada, okuduğunu anlamada, temel aritmetik becerilerinde zorluk yaşarlar. Dikkatleri kısa süreli ve dağınıktır, devamlı izleme ve teşvik gerektirirler. Soyut kavramları anlamada güçlük çekerler; zaman ve aritmetik kavramlarını geç öğrenirler. Bellekleri zayıf, gördüklerini çabuk unutur; sık sık tekrar gerektirirler. Görsel ve işitsel algıları zayıf, duygularını açıkça ifade edemezler.
Psikomotor Gelişim:
Kol ve bacak kasları gelişmiştir; bazı hareketlerde normal yaşıtlarıyla eşit, bazılarıyla gecikmeli performans sergileyebilirler. El becerileri artar; ancak yapılan işler genellikle kabadır. Okumayı öğrenebilenlerin sayısı azdır, fiziksel gelişimleri yaşıtlarıyla uyumludur.
Dil ve Konuşma Gelişimi:
Konuşma becerileri yaşıtlarının geçtiği basamaklardan öğrenilir, ancak geç gelişirler. Kelime dağarcıkları normal çocukların %25-35'idir; alıcı ve ifade edici dil gelişiminde zayıflık vardır.
Sosyal ve Kişilik Gelişimi:
Genellikle kendilerinden küçük çocuklarla iletişim kurarlar. Duygularını ifade edemezler, güvendikleri kişilerden onay beklerler. Sosyal ilişkilerinde bağımlıdırlar, grup etkinliklerinde lider olmayı tercih ederler.
Özbakım Becerileri:
Tuvalet eğitiminde yaşıtlarına göre gecikme görülebilir. Özbakım becerileri aile ortamına bağlı olarak gelişir; tuvalet eğitimi ve temizlik alışkanlıkları zamanla kazanılır.
Kendini Gerçekleştirme
Yavaş olsalar da, kendi yeteneklerini anlayabilirler. Kaynaştırma programlarına alınabilirler; özel eğitim sınıflarına yerleştirilebilirler. Özel eğitim merkezlerinden yararlanabilirler; kritik dönemlerde (0-3 yaş) bol uyarıcı ve sosyal etkileşim sağlanmalıdır. Bireysel eğitim programları ile akademik becerileri geliştirilmelidir.
Sosyal Beceriler ve Ekonomik Bağımsızlık
Toplum içinde davranışlarını öğrenebilirler, ancak kurallara uymada zorluk yaşarlar. Sosyal yaşantılarını artırmak için çeşitli etkinliklere katılmaları teşvik edilmelidir. Yaşama ait becerilerin geliştirilmesi, telefon kullanma, alışveriş gibi konularda eğitim verilmelidir. İş eğitimi programları, kişisel yeterliliklerini sağlamak için önemlidir; aile ve eğitimcilerle birlikte karar verilip uygulanmalıdır.